مو خاندیم که عیسی مسیح قد صلاحیت و اقتدار فوق العاده و خاصی تعلیم می داد. او بلدی ای که مردم گپ های شی ره خوب تر بوفامن، از مثل ها کار موکد. در مثالی که دباره جشن بزرگ بود، عیسی مسیح پادشاهی خدا ره قد استفاده از ای مثال ده مردم تالیم داد. در مثال خدمتکار بی رحم نیز او درباره ی مرحمت تعلیم می داد.. در مقایسه با پیامبران دیگر، عیسی مسیح از مثال های بیشتری استفاده کرده است و مثال های او خیلی پر معنا هستند.
سوره عنکبوت درباره استفاده ی خدا از مثلها می نویسد:
و اي ن چني ن مثال ها را بي ان می کني م برای مردم؛ و نمی فهمد آنها را مگر دانشمندان. )43)
سوره ی عنکبوت، آیه ی 43
سوره ی ابراهیم نیشته موکنه که خداوند به خاطر ایکه مو یاد بگیریم، از مثال ها استفاده مونه:
آي ا ندي دی چگونه زد خدا مثال سخن پاکي زه را مانند درخت پاکي زه؟ ري شه اش استوار و شاخه
اش در آسمان. )24)
می دهد ميوه های خود را هر زمان ی به فرمان پروردگارش. و می زند خدا مثل ها را برای
مردم تا باشد اي شان پند پذي ر شوند. )25)
و مثال سخن ناپاک مانند درخت ناپاک برکنده شده از باالی زمي ن است، ني ست برای او از
استقراری. )26)
سوره ی ابراهیم، آیه ی 24 تا 26
مثال های عیسی مسیح
یک بار از عیسی سؤال شد که چرا با مثلها صحبت می کند. کتاب انجیل جواب عیسی را اینطور می نویسد:
۱۰اوخته یارای شی دَ پیشِ ازُو اَمَده ازُو پُرسان کد: ”چرا قد ازوا دَ مَثَل توره مُوگی؟“ ۱۱اُو دَ جوابِ ازوا گُفت: ”پَی بُردونِ راز های پادشاهی آسمو بَلدِه شُمو بخشِیده شُده، مگم دَزوا بخشِیده نَشُده، ۱۲چُون کسی که دَره، دَزُو کَلوتَر دَده مُوشه تا پِرَیمو دَشته بَشه، مگم کسی که نَدره، حتیٰ امُو چِیزی ره که دَره ام از شی گِرِفته مُوشه. ۱۳امزی خاطر قد ازوا دَ مَثَل توره مُوگیُم، چراکه اُونا توخ مُونه، ولے نَمِینگره و گوش مِیگِیره ولے نَمِیشنَوه و پَی نَمُوبَره.
انجیل متی 13-10: 13
در اینجا مسیح به اشعیای نبی اشاره می کند که حدود 700 سال پیش از میلاد زندگی موکد . اشعیای نبی دباره قلب های سنگی اخطار داده بود. ده عبارت دیگر، بعضی وخت ها مو کلمه ای را درک نوکنیم، زیرا مانای او را نموفامیم. اگر کسی ماناای شی ره ده مو بوگه ،آن کلمه را درک خواهیم کرد. اما گاهی اوقات ما نمی فهمیم زیرا نمی خواهیم درک کنیم. بیشتر اوقات ما این مسئله را به صورت آشکارا نشان نمی دهیم، اما همچنان سؤال مونیم مثل که نموفامیم. وختی که این نخاستن در قلب مو اتفاق بوفته ،در فکر مو نیه هیچ توضیحی فایده نخواهد داشت. در این حالت، مشکل ای خواهد بود که مو نمی خواهیم اطاعت کنیم.
مثال هایی که عیسی مسیح استفاده موکد ، تاثیر عمیقی بر مردم میشت کسایی که نموفامید ، سؤال موکد و جواب های را می گرفتند. کسایی که نمی خواستن اطاعت کنه، با حقارت ده مثال ها میدید و سعی موکد آنها را درک نکنند. همو رقم که دهقانا در طوفان و باد، گندم ها را از علف های هرزپاک موکد ، معلم بزرگ نیز مردم را با استفاده از مثال ها از یکی دگه شی جدا موکد. کسایی که می خواستند از کلام خدا اطاعت کنه از نافرمایان جدا موشه. کسایی که نمیخایه از کلام خدا پیروی کنند، مثل های عیسی را سخت فکر موکنه ، زیرا قلب آنها نمی خواهد از حقیقت پیروی کند. آنها با اینکه چشم دارند، اما نمی بینند.
حکایت کشاورز
وقتی شاگردان از عیسی مسیح سؤال كردند كه چرا از مثال ها استفاده می کند، عیسی به آنها در مورد پادشاهی خدا و تأثیر آن بر انسان ها گفت:
۳اوخته عیسیٰ چِیزای کَلو ره دَ مَثَل دَزوا بیان کده گُفت: ” یگ روز یگ دیغو بَلدِه تُخم زَدو بُرو رفت. ۴دَ حالِیکه تُخم ره پاش مِیدَد، یگ مِقدار شی دَ راه اُفتَد و مُرغَکو اَمَده اُونا ره خورد. ۵یگ مِقدارِ دِیگِه شی دَ زمِینِ سنگلاخ اُفتَد، دَ جایی که خاکِ کَلو نَدَشت؛ اُونا دَ زُودی سَوز کد، چراکه خاک غَوُج نَبُود. ۶مگم وختِیکه آفتَو بُر شُد اُونا سوخت و ازی که رِیشه نَدَشت خُشک شُد. ۷یگ مِقدار شی دَ مینکلِ خارا اُفتَد و خارا کٹه شُده اُونا ره قَپه کد. ۸مگم یگ مِقدارِ دِیگِه شی دَ زمِینِ خُوب اُفتَد و ثَمر دَد؛ یَگون شی صد برابر، یَگون شی شصت برابر و یَگون شی سی برابر. ۹هر کسی که گوشِ شِنَوا دَره گوش بِگِیره.
انجیل متی، 9-3: 13
مانای ای مثال چی استه ؟ این معما نیه. آنهایی که واقعا از ته دل آماده ی اطاعت و پیروی از کلام خدا بودند، مانای آن را از عیسی مسیح پرسیدند. عیسی ده آنها گفت:
۱۸”پس معنای مَثَلِ دیغو ره بِشنَوِید: ۱۹وختِیکه یَگو کس کلامِ پادشاهی آسمو ره مِیشنَوه و اُو ره نَمُوفامه، شرِیر مییه و چِیزی ره که دَ دِلِ ازُو کِشت شُده، دُزی مُونه. اِی تُخمی اَسته که دَ راه کِشت شُد. ۲۰ تُخمی که دَ زمِینِ سنگلاخ کِشت شُد، کسی اَسته که کلام ره مِیشنَوه و فَوری اُو ره دَ خوشی قبُول مُونه. ۲۱ولے ازی که از خود رِیشه نَدره، فقط بَلدِه یگ مُدَتِ کوتاه دَوام مُونه و غَیتِیکه مُشکِلات و آزار-و-اَذیَت بخاطرِ کلام پیش مییه، دِستی از راه بُر مُوشه. ۲۲تُخمی که دَ بَینِ خارا اُفتَد، کسی اَسته که کلام ره مِیشنَوه، لیکِن تشوِیشِ دُنیا و عِشقِ مال-و-دَولت کلام ره قَپه مُونه و اُو بےثَمر مُومنه. ۲۳مگم تُخمی که دَ زمِینِ خُوب اُفتَد کسی اَسته که کلام ره مِیشنَوه و اُو ره مُوفامه و پُرثَمر شُده یَگون شی صد، یَگون شی شصت و یَگون شی سی برابر ثَمر مِیدیه.“
انجیل متی 23-18: 13
چهار نوع آدم و چهار نوع رفتار متفاوت دباری پادشاهی خداوند وجود داره. اولی کسی است که نموفامه ، یانی کلام خدا را شیطو از قلب او دوزی مونه. سه نوع دیگر شروعی شی مثل یکی دگه شی استه یعنی آنها کلام خدا را با شادی می پذیرند؛ اما این کلام می بایست از آزمایشات و امتحاناتی بگذرد تا در قلب ما رشد کند. این کافی نیه که کلام خدا را قد عقل خو درک کنیم و سپس زندگی خود را همو رقم که میخاییم ادامه بدهیم. از ای خاطر ، دو نفر از او سه نوع آدم، در اول کلام را قبول مونه ، اما اجازه نمی ده که در قلب آنها رشد کنه فقط نفر چهارم کلام خدا را میشنوه و موفامه و مطیعانه کلام خدا را می پذیرد. ما باید مثل نفر چهارم باشیم.
هرکسی که ای مثال عیسی را می شنوه ، باید از خودپرسان کنید : “مه متعلق ده کدام نوع از ای نفرا هستم؟” فقط کسایی که کلام خدا را درک موکنه، ثمر می دهند. برای درک این مطلب، لازم است که برنامه و وعده ی خدا را از آدم تا تمامی پیامبرا عهد عتیق که ای وعده را بلدی مو باز کرده اند و توضیح داده اند، شروع کرد. بعد از آدم، علائم قابل توجهی از طرف خداوند بلدی مو داده موشه ” در تورات وعده ی خدا به ابراهیم و قربانی او، موسی و ده فرمانش و هارون؛ در کتب دیگر عهد عتیق اشعیای نبی، ارمیای نبی، زکریای نبی، دانیال نبی و ملاکی نبی که در تمامی نوشته های این پیامبر درباره ی “مسیح” نبوت شده است، که اگر مو این ها را بوفامیم ، “نوشته های راجع به ملکوت خداوند” را متوجه خاد شدیم و آنها را بهتر درک خاد کرد”.
مثل گندم و علف های هرز
عیسی مسیح مثال دیگری راجع ده گندم و علف های هرز زد:
۲۴عیسیٰ یگ مَثَلِ دِیگه ره اَوُرده دَزوا گُفت: ”پادشاهی آسمو رقمِ کسی اَسته که دَ زمِین خُو تُخمِ خُوب پاش دَد؛ ۲۵مگم وختِیکه مردُم دَ خاو بُود، دُشمو اَمَده دَ مَنِه کِشتِ گندُم تُخمِ علفِ بیکاره ره پاش دَد و رفت. ۲۶و غَیتِیکه گندُم سَوز کده خوشه کد، علفِ بیکاره ام بُر شُد. ۲۷اوخته غُلامای صاحِبِ زمی دَ پیش شی اَمَد و گُفت: ’صاحِب، آیا تُو تُخمِ خُوب دَ زمِین خُو پاش نَدَده بُودی؟ پس اِی علف های بیکاره از کُجا شُده؟‘ ۲۸اُو دَ جوابِ ازوا گُفت: ’اِی کارِ دُشمو اَسته.‘ غُلاما دَزُو گُفت: ’آیا میخاهی که مو بوری و اُونا ره جَم کُنی؟‘ ۲۹لیکِن اُو گُفت: ’نَه، نَشُنه که دَ وختِ پُوجی کدونِ علف های بیکاره گندُم ره ام قد ازوا از رِیشه بِکَنِید
انجیل متی 29-24: 13
عیسی مسیح این مثال را توضیح می دهد:
۳۶بعد ازُو عیسیٰ جمعیَت ره رُخصَت کد و دَ داخِلِ خانه رفت و یارای شی دَ پیشِ ازُو اَمَده گُفت: ”مَثَلِ علف های بیکارِه زمی ره دَز مو تشریح کُو.“ ۳۷اُو دَ جوابِ ازوا گُفت: ”کسی که تُخمِ خُوب ره کِشت مُونه، «باچِه اِنسان» اَسته. ۳۸و زمی، امی دُنیا اَسته و تُخمِ خُوب بچکِیچای پادشاهی آسمو؛ علف های بیکاره اَولادای امزُو شرِیر اَسته؛ ۳۹و دُشمونی که اُونا ره کِشت کد، اِبلِیس اَسته. و فصلِ دِرَو آخِر زمان اَسته و دِرَوگرا ملایکه ها یَه. ۴۰پس امُو رقم که علف های بیکاره جَم مُوشه و دَ آتِش دَر دَده مُوشه، دَ آخِر زمان ام امُو رقم مُوشه. ۴۱«باچِه اِنسان» ملایکه های خُو ره رَیی مُونه و اُونا پگِ گُمراه کُنِنده ها و تمامِ بدکارا ره از پادشاهی شی جم مُوکُنه ۴۲و دَ کورِه آتِش پورته مُونه، دَ جایی که چخرا و دَندو خَیی اَسته. ۴۳اوخته آدمای عادِل دَ پادشاهی آتِه آسمانی خُو رقمِ آفتَو روشَنی مِیدیه. هر کسی که گوشِ شِنَوا دَره، گوش بِگِیره.
انجیل متی 43-36: 13
مثال هایی از دانه ی خردل و خمیر مایه
۳۱عیسیٰ یگ مَثَلِ دِیگه اَوُرده دَزوا گُفت: ”پادشاهی آسمو رقمِ تُخمِ شَرشَم اَسته که یگ آدم گِرِفته دَ زمِین خُو کِشت کد. ۳۲اگرچِه از تمامِ تُخم ها کده ریزه‌تَر اَسته، ولے غَیتِیکه رُشد مُونه از تمامِ بُوٹه ها-و-سَوزی‌جات کده کٹه‌تَر مُوشه و رقمِ یگ دِرخت جور مُوشه، دَ اندازِه که مُرغَکوی هَوا مییه و دَ شاخچه های شی وور جور مُونه.“ ۳۳عیسیٰ یگ مَثَلِ دِیگه اَوُرده دَزوا گُفت: ”پادشاهی آسمو رقمِ خمِیرمایه اَسته که یگ خاتُو اُو ره گِرِفت و قد سِه کاسه آرد گٹ کد تا تمامِ خمِیر رسِید
انجیل متی 33-31: 13
پادشاهی خدا بلدی ای دنیا ریزه استه، اما مثل خمیر مایه در خمیر بزرگ موشه. همچنین مثل یک دانه ریزه خردل است که ده یک گیاه بزرگ تبدیل موشه . این کار به زور یا یکباره امکان پذیر نیست اما با این حال پادشاهی نامرئی خداوند در حال رشد است و کسی نمی تواند جلوی آن را بگیرد.
ضرب المثلی درباره گنج ها و مرواریدهای قیمتی
۴۴پادشاهی آسمو رقمِ گنجی تاشه شُده دَ یگ زمی اَسته که یگ آدم اُو ره پَیدا کده بسم تاشه مُونه؛ اوخته از خوشی ازُو رفته هرچِیزی که دَره سَودا مُونه و اَمَده امُو زمی ره میخَره.
۴۵بسم، پادشاهی آسمو رقمِ تُجاری اَسته که دَ طلبِ مُرواری های نُوربَند اَسته؛ ۴۶و غَیتِیکه یگ مُرواری قِیمَتبای ره پَیدا کد، اُو رفته تمامِ مال-و-مُلک خُو ره سَودا کد و امُو مُرواری ره خرِید
“
انجیل متی 46-44: 13
این مثلها از ارزش پادشاهی خداوند گپ میزنه . ده گنجی که در یک مزرعه پنهان است، فکر کنید. از اونجه که تاشه است، مردم نسبت ذه از وا بی پروا هسته و ارزشی بلدی مزرعه قائل نیه . یک نفر از وجود گنجینه باخبر است.ئاو تمام دارایی خود را سودا و مزرعه را می خرد. پادشاهی خدا نیز امی رقم است؛ بسیاری ده اونا توجه نداره. تعداد کمی از مردم اونا ره مینگره و ارزش آنرا موفامه .
مثالی در مورد تور ماهیگیری
۴۷امچُنان پادشاهی آسمو رقمِ یگ جالِ ماهی‌گِیری اَسته که دَ دریا اَندخته شُد و ماهیای رقم رقم دَ مَنِه شی جم شُد. ۴۸وختِیکه جال پُر شُد، اُونا اُو ره دَ لبِ-دریا کشِید و بعد ازُو شِشته ماهیای خُوب ره دَ سَبَدها جم کد، ولے ماهیای بَد ره دُور پورته کد. ۴۹دَ آخرِ زمان ام امی رقم مُوشه: ملایکه ها مییه و بدکارا ره از مردُمای عادِل جدا مُونه ۵۰و اُونا ره دَ کورِه آتِش پورته مُونه، دَ جایی که چخرا و دَندو-خَیی اَسته.
انجیل متی 50-47: 13
پادشاهی خداوند مردم را تقسیم موکنه این تقسیم در روز قیامت اتفاق خواهد افتاد، زمانی که دیگر هیچ قلبی تاشه نیه.
بزرگ شدن پادشاهی خدا مثل مایه ی خمیر یک رمز و راز است. آن مانند گنجی پنان است که خیلی ها آن را نمی بینند. مردم درباره ی پادشاهی خدا نظرات مختلفی دارند. پادشاهی خدا، مردم را، به کسانی که می فهمند و کسانی که نمی فهمند، تقسیم می کند. پس از گفتن این مثلها، عیسی مسیح از شنوندگان خود سؤال مهمی پرسید:
۵۱آیا تمامِ امزی تورا ره پَی بُردِید؟“ اُونا دَ جواب شی گُفت: ”اَرے“ ۵۲عیسیٰ دَزوا گُفت: ”امزی خاطر، هر عالِمِ دِین که دَ بارِه پادشاهی آسمو تعلِیم دَده شُده بَشه، اُو رقمِ صاحِبِ خانه اَسته که از خزانِه خُو چِیزای نَو و کُهنه بُر مُونه.
انجیل متی 13:51
شما چطور؟